Het “Generic Enterprise Model” (GEM) is een algemeen toepasbaar model voor organisaties waar informatietechnologie een belangrijke rol speelt. Het vindt praktische toepassing bij het ontwerpen, beschrijven en inzichtelijk maken van een complexe bedrijfsvoering en ICT ondersteuning. De verschillende lagen worden ingevuld voor een specifiek domein, bijvoorbeeld een (groot) project, een bedrijfsonderdeel of zelfs de gehele onderneming.
Het Generic Enterprise Model
In tegenstelling tot de meeste architectuur modellen, bestaat het GEM uit 4 lagen zoals in de figuur getoond wordt. De onderste drie lagen vormen samen de hele onderneming. Iedere laag in de onderneming levert diensten en/of producten aan een bovenliggende laag.
Markt
De Markt is de laag die in vele modellen ontbreekt, zelfs in het ADM model van TOGAF. Toch bevat ook deze laag onderdelen die bestudeerd en gemodelleerd kunnen worden. Ja, zelfs (nieuw) ontworpen. Het mooiste voorbeeld hiervan vind ik nog steeds het business model van een aantal Internet Service Providers (ISP) van de eerste generatie. Zij ontvingen hun inkomsten niet direct van hun klanten maar van de PTT omdat hun klanten met het inbellen meer telefoontikken genereerden.
- Leveranciers
leveren diensten en producten aan de onderneming. Denk hierbij aan Just-in-time-delivery, direct fysiek leveren aan de klant. - Partners
kunnen van belang zijn om gezamenlijk diensten te leveren. Juist in de huidige internet maatschappij zie je steeds meer samenwerkingsverbanden ontstaan van vaak kleine bedrijven die samen een grote opdracht aan kunnen. Daarnaast vallen ook de eigen medewerkers in dit vak. - Klanten
hebben geen verdere uitleg nodig.
Business Architectuur
De Business Architectuur is vaak een ondergeschoven kindje bij veel ICT Architecten. Toch is ook deze laag van groot belang als je de hele enterprise wilt modelleren.
- Organisatie
beschrijft de structuur en de onderlinge verbanden van de organisatorische bedrijfsonderdelen. Veel voorkomende afdelingen zijn Sales, Marketing, Finance. - Business Processen
beschrijven de manier waarop de verschillende bedrijfsonderdelen samenwerken om de gewenste diensten en producten te kunnen leveren. - Informatie
beschrijft de structuur en definities van de gegevens die nodig zijn om de processen te laten functioneren. Een veel voorkomende valkuil is het ontbreken van de meta-informatie waarin is vastgelegd wat de betekenis van de gegevens is.
Applicatie Architectuur
De Applicatie Architectuur bevat een set modellen die het mogelijk maken om te beschrijven hoe het applicatie landschap de door de business gewenste functionaliteit levert. Ook deze laag bestaat weer uit drie onderlagen.
- Presentatie
De presentatielaag beschrijft hoe een applicatie communiceert met de eind-gebruikers. Over het algemeen is dit een grafisch interface, maar sommige applicaties hebben nog een command-line interface. - Applicatie
De applicatielaag beschrijft de business logica, vaak vervat in een set van business rules. - Data
De datalaag beschrijft hoe de verschillende applicaties toegang krijgen tot de benodigde gegevens. In deze laag wordt vaak gerefereerd aan database toegang en data persistentie.
Technische Architectuur
De Technische Architectuur beschrijft de fysieke infrastructuur die nodig is om de applicaties uit de bovenliggende laag te faciliteren. De interfaces tussen de individuele sub-lagen zijn tegenwoordig in verschillende standaarden vastgelegd zodat iedere laag virtueel op dezelfde manier de diensten kan leveren. Hierdoor is het bijvoorbeeld mogelijk om onderdelen te consolideren of in een cloud omgeving op te nemen.
- Middleware (dbms, 3,4GL tools, message broker, etc.)
De Middleware laag beschrijft hoe de verschillende systemen onderling verbonden zijn zodat het lijkt alsof een enkel (virtueel) systeem volstaat om alle gewenste performance te leveren. - (Network) Operating Systems
De (N)OS laag beschrijft voor ieder stuk hardware welk specifiek operating system gebruikt wordt zodat een beheerder kan bepalen welke functionaliteit door welk systeem geleverd kan worden. - Hardware (platform + network), incl. locaties
De hardwarelaag beschrijft de infrastructuur van de fysieke componenten zoals computers, routers en netwerkkabels.
Noot:
Het GEM model is eind jaren ’90 ontwikkeld door CMG. Jan de Baat heeft dit gepresenteerd als onderdeel van de presentatie “CMG MCM Vision on Architecture” zoals die gegeven is op het Landelijk Architectuur Congres in 1999.